Stel, je komt oog in oog te staan met een beer: wat moet je doen? Wist je dat weglopen het meest onverstandige is dat je kan doen? En hoe kan je een ontmoeting met beren vermijden? Omdat ik zelf onlangs naar een gebied reisde waar beren zaten, heb ik wel wat info verzameld van biologen, Park Rangers en ervaren reisgenoten. Voor al wie dit soort reizen wil maken, is kennis van voorzorgsmaatregelen en hoe te gedragen bij een ontmoeting met een beer onontbeerlijk. Oké, flauwe woordspeling 🙂

Voorzorgsmaatregelen bij reizen in een gebied waar beren zijn

1. Zorg ervoor dat je met een groep van minstens 4 personen rondtrekt

Statistisch gezien is de kans op een aanval van beren op een groep van 4 personen bijzonder klein. De meeste aanvallen gebeuren wanneer er slechts 1 à 2 personen aan het rondtrekken zijn in een gebied waar beren zijn. Vanaf 4 personen zal de beer over het algemeen kiezen om te vluchten omdat de groep te groot is om aan te vallen. Tijdens onze reis door Canada was het op bepaalde trails verplicht om met 4 personen te zijn, zo niet kreeg je een boete van 5000 dollar.

2. Zorg dat er minstens 1 persoon Bearspray bij zicht heeft

In een gebied waar beren zitten, is het aan te raden om een Bearspray te kopen. Dit is een soort pepperspray die nog geconcentreerder en krachtiger is dan de pepperspray die wij kennen. Voor al wie door de Rocky Mountains trekt en van plan is trektochten te maken, is het ten zeerste aan om minstens 1 lid van een Bearspray te voorzien. Omwille van de druk in de bussen, mag dit niet meegenomen op het vliegtuig. Het is aan te raden om dit ter plaatse in een kampeerwinkel te kopen. Je moet dit dan wel laten registreren als wapen omdat de spray zéér krachtig en gevaarlijk is! Draag de Bearspray ook altijd aan de buitenkant van je rugzak. Niets is zo vervelend als eerst je rugzak moeten opendoen om die spray te vinden als je aangevallen wordt door een beer 😉

3. Maak geluid bij het ingaan van een bocht of in dichtbegroeid gebied

Als je een trektocht maakt op een plaats waar weinig mensen zijn, is het verstandig om geregeld wat geluid te maken en dan vooral in bochten. Bij het ingaan van een bocht zien zowel jij als de beer elkaar niet op voorhand. Als je een beer laat schrikken, zal hij agressiever reageren. Als je af en toe voor een bocht wat lawaai maakt of in je handen klapt, kan een beer je horen aankomen en gaat hij meestal vanzelf weg. In het begin vond ik het nogal raar dat mijn reisgenoten plots in hun handen klapten of begonnen te zingen, maar het kan dus effectief veel problemen met beren voorkomen!

4. Wees alert op sporen van een beer terwijl je wandelt

Probeer tijdens het wandelen te letten op eventuele sporen die kunnen duiden op aanwezigheid van een beer. In Canada maakten wij een wandeling in Yoho National Park en stootten eerst op de uitwerpselen van een beer, nadien op voetsporen van een beer en uiteindelijk op de vacht van een opgepeuzelde berggeit. Hoog tijd om terug te keren dus!

5. Als je gaat kamperen, stop dan alle voedsel in een Bear cache

Beren ruiken voedsel vanop een verre afstand. Voor wie gaat kamperen is het dan ook af te raden om voedsel in de tent de laten liggen. Kampeer dus enkel op aangegeven kampeerplaatsen, want daar kan je een Bear Cache vinden om alle voedsel in te stoppen. Dat is een ijzeren box die iets buiten de camping staat waarin alle kampeerders hun voedsel ’s nachts kunnen stoppen. Zo’n box verspreidt de etensgeur amper en zorgt ervoor dat een beer ’s nachts niet tot bij de tenten kan komen. Steek ook alle geurende zaken uit je toilettas in zo’n box, beren blijken bijvoorbeeld een zwak te hebben voor tandpasta!

Hoe reageren als je een beer tegenkomt?

6. Ren nooit weg als je een beer tegenkomt

Moest je onverhoopt toch oog in oog komen te staan met een beer, ren dan vooral nooit weg! Op die manier zal een beer je als een prooi beschouwen en is de kans veel groter dat hij effectief zal aanvallen. Weet ook dat een beer ontelbaar keer sneller kan lopen, dus komt het er vooral op aan om slim te zijn. Dat is dus niet weglopen in dit geval!

7. Blijf met je gezicht naar de beer staan en maak je groot

Je groot maken en dicht bij je groepsleden blijven staan is het beste wat je kan doen. Op die manier zal de beer je niet als prooi beschouwen en is de kans op een aanval kleiner. Kijk met je gezicht richting de beer zonder hem direct in de ogen te kijken.

8. Praat op normale toon terwijl je rustig achteruit stapt

Het is heel belangrijk om geluid te blijven maken. Ga niet meteen gillen zodat de beer niet schrikt. Blijf praten op een normale en vastberaden toon terwijl je rustig achteruit stapt. Moest je merken dat de beer volgt, blijf dan opnieuw staan tot dat de beer ook stilstaat. Stap dan opnieuw achteruit. Door op deze manier te handelen, maak je de beer duidelijk dat je niet gevaarlijk voor hem bent en een aanval niet nodig is. Tijdens onze Canadareis vroeg ik me geregeld af of ik wel het lef zou hebben om rustig te blijven als ik een beer tegenkom en niet zou weglopen. Gelukkig heb ik dit nog niet moeten testen. Ik denk dat het niet slecht is om het hier geregeld over te hebben met je reisgenoten. Op die manier is de kans groter dat je jouw instinctieve vluchtreflex kan overwinnen door er op voorhand al bewust over na te denken.

9. Zorg dat je nooit tussen een beer en haar jong komt te staan

Als je tussen een beer en haar jong in komt te staan bevind je jezelf in de aller-gevaarlijkste situatie. Een beer heeft namelijk een erg sterk instinct om haar jong te beschermen en zal het meest agressief reageren als je groep tussen de beer en een jong belandt. Doe dit dus nooit!!

Hoe reageren bij een aanval van een beer?

10. Gebruik je Bearspray enkel bij een aanval

Op zich zijn mensen geen interessante prooi voor een beer en zal de beer enkel aanvallen als hij/zij zich bedreigd voelt. Als een beer geen aanval inzet, mag je de Bearspray nooit gebruiken omdat dit agressief gedrag zal opwekken. Spring dus verstandig om met de Bearspray en gebruik hem enkel wanneer dit noodzakelijk is. Weet ook dat je met deze spray de beer niet zal uitschakelen, maar enkel zal verdoven voor een moment. Gebruik deze tijd dus om je in veiligheid te brengen, maar pas wel op dat de spray niet in je ogen komt.

11. Bij een aanval: ga roerloos op de grond liggen en bescherm je hoofd

Als alle middelen uitgeput zijn en je bent toch slachtoffer van een berenaanval, kan je best roerloos op je buik op de grond gaan liggen. Bescherm daarbij je nek en hoofd met je handen en spreid je benen lichtjes. Als je een rugzak draagt, laat die dan zeker aan zodat die je rug kan beschermen. Omdat mensen niet interessant zijn als prooi voor een beer, zal hij zijn interesse verliezen als hij denkt dat je dood bent. Gewoon gaan liggen bij een aanval zal wel enorm veel zelfbeheersing vragen en ik kan niet eens met zekerheid zeggen of ik het zou kunnen. Maar het helpt om het jezelf op voorhand vaak in te prenten, in de hoop dat je het zal onthouden bij een aanval!

 Besef goed dat je in principe weinig risico loopt op een aanval van een beer zolang je alle voorzorgsmaatregelen in acht neemt en voldoende verantwoordelijk handelt tijdens je reis. Met deze tips wil ik zeker niemand afschrikken om  te reizen naar een gebied waar beren zitten. Wel vind ik het belangrijk dat reizigers voldoende geïnformeerd zijn over hoe zich te gedragen bij het zien van een beer.

ps: Deze berenfoto’s zijn getrokken vanuit de auto, wat zowat de veiligste manier is om een beer tegen te komen. Blijf wel niet te lang staan met de auto, want zo raakt de beer gewend aan mensen en verliest hij zijn vluchtinstinct. Weet dat de beer steeds gedood moet worden bij een aanval op mensen. Elke reiziger heeft dus de verantwoordelijkheid de beer niet te latten wennen aan de aanwezigheid van mensen.