Wanderer’s Blues: reizen met de Elektritsjka in Rusland
Versta mij niet verkeerd: Moskou is een geweldige stad. Misschien wel iets te geweldig, want na twee weken...
“I’m called ‘the poorest president’, but I don’t feel poor. Poor people are those who only work to try to keep an expensive lifestyle, and always want more and more.” – José Pepe Mujica
Dit is slechts één van de vele opmerkelijke uitspraken van de Uruguayaanse president José Mujica deed. Hoewel hij de bijnaam “de armste president ter wereld” draagt, voelt hij zich in geen enkel opzicht arm. Ik vind zijn verhaal en levenswijze bijzonder inspirerend voor mijn eigen levenswandel. Ik kende José Mujica al omdat hij marihuana legaliseerde (om drugkartels tegen te gaan) en ook het homohuwelijk mogelijk maakte in Uruguay. Ook zijn levenswijze blijkt erg bijzonder te zijn. Als president zou hij een gigantisch hoog loon kunnen krijgen, in een presidentieel paleis kunnen wonen en over de meest dure wagens kunnen beschikken. In de praktijk woont hij in een piepklein oud boerderijtje (nog geen 80m²), rijdt hij in een stokoude Volkswagen Kever en doneert hij meer dan 90% van zijn inkomen aan goede doelen. De Uruguayaanse president heeft amper bezittingen, maar noemt zichzelf beslist niet arm.
Hij leeft niet alleen heel sober, maar pleit ook op internationale conferenties voor een eenvoudigere levensstijl. Zo weigert hij bijvoorbeeld een stropdas te dragen. Ook schrikt hij er niet voor terug om anderen een spiegel voor te houden wat betreft hun kapitalistische levensstijl en de impact op ons leefmilieu. Enkele van zijn beroemde quotes hierover zijn:
“The tie is a useless rag that constrains your neck, I’m an enemy of consumerism. Because of this hyperconsumerism, we’re forgetting about fundamental things and wasting human strength on frivolities that have little to do with human happiness.
“Does this planet have enough resources so seven or eight billion can have the same level of consumption and waste that today is seen in rich societies? It is this level of hyper-consumption that is harming our planet.”
“If you don’t have many possessions, then you don’t need to work all your life like a slave to sustain them, and therefore you have more time for yourself.”
“There are those who believe that power is up above, and they don’t notice that it’s actually in the hearts of the great masses.”
Ik heb mij meermaals de uitspraak laten ontvallen dat ik leef om te reizen. Dat wil dus ook zeggen dat ik zuinig leef om veel te kunnen reizen. Dit verhaal dient ter inspiratie voor mensen die ook wat meer van de wereld willen zien, maar zich door financiële overwegingen laten tegenhouden.Vaak moeten Jeroen en ik horen dat we erg veel geluk hebben dat we zoveel kunnen reizen en geven aan dat zij de middelen niet hebben om verre reizen te maken. Toch ben ik ervan overtuigd dat reizen voor veel mensen een kwestie is van een keuze maken en helemaal niet zoveel hoeft te kosten. Omdat Jeroen en ik de keuze gemaakt hebben om veel te reizen, passen we onze levensstijl er dan ook naar aan. Wij doen boodschappen bij de Aldi, gaan nooit zomaar op restaurant, lunchen niet buitenshuis ‘s middags, maar maken thuis onze eigen lunch,… Ik koop ook veel zaken tweedehands en bespaar op alles waar ook maar enigszins op te besparen valt.
Vind ik dat erg? Maakt mij dat ongelukkig? Nee, nog in de verste verte niet! Het geeft een ongelooflijk bevrijdend gevoel om geen materieel bezit na te streven en in ruil veel te kunnen reizen. Zoals José Mujica zelf zegt, kan ik het me ook niet voorstellen dat mensen heel hun leven hard werken omdat ze slaaf zijn van hun exuberante levensstijl. Ik vraag mij ook af of zo’n levensstijl mensen echt gelukkig maakt?! Ik kan het mezelf niet voorstellen, maar veroordeel anderen ook niet op basis van hun levensstijl. Het enige wat ik wil zeggen is dat ik er bewust een sobere en minder materialistische levensstijl op nahoud en dat ik me daar erg goed en gelukkig bij voel. Zowel omdat ik ons leefmilieu daar minder mee belast als omdat dit me toelaat om meer te reizen. Dat is wat mij écht gelukkig maakt!
Ik vind het erg interessant om ook andere meningen hierover te horen. Dus of je het nu met me eens bent of niet: voel je vrij om je mening of aanvulling te geven!
Comments
21 CommentsKirsten | Travelaar.nl
feb 10, 2015Helemaal mee eens! Mooi omschreven.. Onze vrienden kunnen ook maar niet begrijpen hoe wij het doen. Wij hebben echter geen auto, geen groot koophuis en doen geen “onnodige” luxe dingen. We doen zoveel mogelijk boodschappen bij de lidl, kopen zoveel mogelijk kleding etc. in de uitverkoop en gaan vrijwel niet (meer) op stap. En nee, dat missen we niet! Wij gaan inderdaad liever een paar keer paar jaar een weekendje (of langer als het kan) weg.. Herinneringen kopen in plaats van spullen..
Marijke
feb 10, 2015Ja, “herinneringen kopen in plaats van spullen”… dat is het helemaal 🙂 Elke keer als ik onnodige luxe spullen wil kopen, denk ik aan alle weekendjes die je in de plaats kan doen. Voelt helemaal niet als een opoffering om het dan te laten!
Susan
feb 10, 2015Deze president fascineert mij ook al tijden enorm en ik hoop Uruguay nog eens te bezoeken.
Ben een groot fan van consuminderen, geef erg weinig geld uit aan spullen, en verhuur mijn huis om te kunnen reizen. De uitspraak dat ik veel geluk heb dat ik dit kan heb ik ook erg veel gehoord en ook ik antwoord dan steeds weer dat het voor een groot deel een keuze is. Heb veel vrijheid maar geen zekerheid, en weinig luxe. Wel vind ik ‘biologisch’ en ‘sociaal’ belangrijk, en probeer ik dus een goede balans te vinden tussen goedkoop en ‘goed voor de wereld’.
Marijke
feb 10, 2015Ja, daar heb je inderdaad wel een goed punt. Ik probeer ook de afweging te maken tussen soms iets duurdere maar meer duurzame producten te kopen. Als je iets van mindere kwaliteit sneller moet vervangen, is het soms inderdaad beter om iets duurzamer te kopen. Maar alles biologisch kopen in de supermarkt of alleen maar bio-kledij etc… kost natuurlijk veel meer. Ik heb soms wel moeite om er een balans in te vinden.
Leuk dat je al in Uruguay geweest bent! Dankzij José Mujica ben ik ook nieuwsgierig geworden naar het land zelf 🙂
Susan
feb 10, 2015Ben er nog niet geweest hoor, maar staat al tijden op het verlanglijstje 🙂
Kimber
feb 10, 2015Wat een goed geschreven blog! Ik herken mezelf in je verhaal. Ik krijg ook vaak de opmerking van mensen dat zij ook wel zouden willen reizen maar het niet kunnen betalen. Ondertussen gaan ze wekelijks uit eten, kopen ze dure spullen en hebben ze meerdere auto’s/motoren. Jammer is dat ik dat verschil dan niet duidelijk kan maken aangezien zij inderdaad vinden dat ze niet zonder al die spullen kunnen.
Marijke
feb 10, 2015Ja! Ik vind die opmerkingen ook zo jammer! Ik wil niemand dwingen tot een bepaalde levensstijl, maar als je zelf ervaart hoeveel gelukkiger je bent zonder die luxe (en daardoor meer kunt reizen), dan wil je anderen ook zo graag overtuigen. Wij krijgen inderdaad ook vaak de opmerkingen van: “jullie reizen nog al veel, jullie kunnen het toch maar mooi hebben”… terwijl dat vaak gewoon een kwestie van keuzes maken is. Mensen vinden die dure levensstijl vaak normaal, die indruk heb ik ook!
Jenny – ikreis.net
feb 10, 2015Ik word ououououd!
Kreeg ik in het verleden nog vragen, nu is mijn omgeving er aan gewend. Nu vraagt een enkeling oprecht of ik nog plannen heb, maar de meeste zeggen niks….
O ja, ik ga ook bijna nooit uit en bijna nooit uit eten. Ook aan kleren geef ik niet al te veel uit.
Marijke
feb 10, 2015Haha, laten we het erop houden dat het eerder aan de gewenning ligt dan aan de leeftijd 🙂
Soms heb ik het idee dat mensen vaak reizen zo onbereikbaar vinden. Zo van “dat zijn mensen die kunnen reizen, dat is een ras apart”, terwijl je daar inderdaad niet zo moeilijk. Uiteten gaan of veel dure kledij is niet levensnoodzakelijk, eerder een keuze. Mijn mama ging vroeger met ons (4 kinderen) heel low-budgets op reis: wij sliepen meestal in caravans, bungalows, hostels,… Wij vonden dat geen enkel probleem en genoten enorm van die reizen.
Wel jammer dat je dan niet voluit tegen iedereen kan vertellen over je reisplannen of heel veel enthousiaste vragen krijgt… of dat iedereen je foto’s wil zien 🙂
Jenny – ikreis.net
feb 11, 2015De foto’s willen mensen altijd wel zien, da’s misschien wel mijn specialiteit 😉
En de verhalen: ach, die deel ik wel online. Ik snap dat collega’s daar niet altijd op zitten te wachten. En ik ben terughoudend om het bij leerlingen door de strot de douwen.
Yvon
feb 11, 2015Goed blog! En ook herkenbaar! Mensen vragen oprecht hoe wij het kunnen betalen om zo veel te reizen. De afgelopen jaren hadden we beiden een goed betaalde baan, maar daarvoor verdienden we maar €900,- per maand (in China). Tóch lukte het ons om 3 weken naar Europa te komen en Parijs, Brussel, Amsterdam en andere plaatsen te bezoeken.
Het is inderdaad een kwestie van prioriteiten stellen en keuzes maken.
Ik schreef er ook al eens over, ik ben zo vrij de link te delen: http://goyvon.com/waar-doe-je-het-van/
Marijke
feb 11, 2015Mooi verwoord! Jouw blog beschrijft bijna identiek hoe ik het ook aanpak. Echt knap dat je met zo weinig kan rondkomen en toch kan reizen! Jezelf afvragen of je iets echt wel nodig hebt alvorens je het koopt, is iets wat veel mensen zouden moeten proberen! Ik doe dat altijd, alsof mijn volgende reis ervan af hangt. Soms wel vermoeiend, maar uiteindelijk toch waardevol! Als je dan effectief op reis vertrekt, weet je weer waarom je het doet!
Serge Van Cauwenbergh
feb 11, 2015“Herinneringen kopen in plaats van spullen”. Kirsten kon het niet beter verwoorden. Ik sluit me hier volledig bij aan. Al zondig ik af en toe ook wel eens tegen die regel, maar veel minder dan vroeger het geval was.
We moeten nu eenmaal keuzes maken en – belangrijk – ze leren begrijpen en aanvaarden. Ik stel vast dat er mensen zijn die daar nog steeds moeite mee hebben, desondanks hun levenservaring. Die willen blijkbaar alles, maar dat gaat gewoon niet. Ze hebben moeite om dat te aanvaarden en daarom maken ze graag de rekening van een ander. Zo is de aandacht van hen afgeleid en wijzen ze een ander met de vinger omdat die regelmatig grote en verre reizen maakt. Ik stoor me er al lang niet meer aan, maar het is jammer om vast te stellen.
We leven in een consumptiemaatschappij waar consumeren steeds meer aangemoedigd wordt. Trap je niet in die val en hou je er bewust een meer sobere levensstijl op na, kan je op het einde van de maand zeker een mooi bedragje opzij zetten om te sparen voor een leuke reis waar je een blijvende herinnering aan overhoudt.
Marijke
feb 11, 2015Ja, mooi gezegd! Ik heb soms het idee dat ik zelfs meer van mijn reizen geniet omdat ik ervoor heb moeten sparen, mezelf bepaalde dingen ontzeg en ervoor moet werken. Als ik het zomaar in mijn schoot geworpen zou krijgen, zou ik er vermoedelijk minder van genieten. Maar het is inderdaad wel jammer dat anderen de rekening voor je maken, terwijl ze al je inspanningen niet gezien hebben. Soms beseffen mensen niet hoe veel ze zelf consumeren omdat ze dit zo normaal vinden en ze soms ook gesocialiseerd worden om onze consumptiemaatschappij niet in vraag te stellen. Gelukkig heb ik al geleerd dat ik van reizen veel gelukkiger word dan van veel materieel bezit… en ik probeer anderen de meerwaarde er ook van te laten inzien. Vaak met wisselend succes 🙂
Marcella
feb 12, 2015Heel fijn artikel en onwijs herkenbaar. Ook alle reacties. Ik denk dat jij wel soberder leeft dan wij, maar ook wij maken keuzes. Ons budget is natuurlijk ook gewoon beperkt. En alle reizen die wij maken betalen we geheel zelf, werken er hard voor. Ook dat lijken mensen wel eens niet te beseffen.
In Nederland gaan we weinig uit eten en lopen we regelmatig rond met een zelf gesmeerde boterham (overigens elke (werk)dag, ook dat scheelt). En aan kleding besteden we ook weinig geld. En uitgaan doen we zelden.
Wij lopen er vooral tegenaan dat veel mensen om ons heen hun leven anders inrichten. Met kinderen, en zich mede daardoor nog meer laten beperken om iets van de wereld te zien. En ja, dan springen wij er natuurlijk ook altijd extremer uit. Maar goed, je moet doen wat je gelukkig maakt en dat nastreven. Het leven kan zo kort zijn, ik wil er optimaal van genieten!
Marijke
feb 12, 2015Ja, mooi gezegd! Vooral dat je moet doen wat jou gelukkig maakt en kritiek of onbegrip van anderen naast je neer moet kunnen zeggen. Je leeft maar één keer en dat leven moet je dat inderdaad proberen zo waardevol mogelijk in te vullen. Voor mij is dat zeker door reizen en leuke momenten met vrienden en familie. Ik probeer mij minder aan te trekken van wat anderen van mij vinden, maar als ik dan bvb. niet mee ga lunchen omdat ik eigen eten bij heb etc… kijken sommigen daar toch raar van op 🙂
Karlijn Travels
feb 12, 2015Heel herkenbaar en mooi geschreven! Het gaat in het leven gewoon om keuzes maken. Wij krijgen inmiddels niet vaak meer de vraag ‘waar we het van doen’, want mensen zijn wel gewend dat we zoveel mogelijk op reis zijn. Maar we hebben dan ook geen groot huis en besteden ons geld zoveel mogelijk aan reizen. Daar worden we echt gelukkig van en daar gaat het uiteindelijk om!
De Wandelgek
feb 15, 2015Herinneringen kopen ipv spullen is prachtig verwoord en zoveel waardevoller. Zelf vind ik deze ook erg motiverend: “Travel is fatal to prejudice, bigotry, and narrow-mindedness, and many of our people need it sorely on these accounts. Broad, wholesome, charitable views of men and things cannot be acquired by vegetating in one little corner of the earth all one’s lifetime.”
Mark Twain, Mark Twain: The Innocents Abroad/Roughing It (Library of America #21)
Marijke
feb 18, 2015Oh, dat is ook een hele mooie! Gaat meteen op mijn leeslijstje, bedankt voor de tip!
Stéphanie
dec 26, 2015Wat een inspirerend artikel zeg. Je kunt van sommige mensen zoveel leren. Chapeau voor deze man! Super dat jullie dit ook zoveel mogelijk proberen toe te passen op jullie levensstijl. Zo grappig, ik kreeg gister nog te horen van familie ‘goh wat een luxe, maken jullie dit jaar een lange dure reis naar Canada, willen jullie volgend jaar weer terug of een andere lange verre reis maken. Er zijn er niet veel hoor dit zich dit kunnen permitteren.’ Wat men vergeet is dat ik heel erg mijn best doe en mijn meeste spaargeld opzij zet voor reizen, zowel de langere reizen als de extra weekendjes weg. Ook wij hebben maar een auto, proberen te besparen waar te besparen valt ( boodschappen bij Lidl en/of aanbiedingen bij duurdere supermarkten, proberen minder kleding te kopen en zo wel in de uitverkoop, nemen eigen lunch mee naar werk, gaan niet elke week stappen of uiteten ) Thuis kun je sowieso even lekkere gerechten maken en stappen is voor ons verleden tijd. Uiteraard maak ik wel eens een uitzondering en ga ik helemaal los, koop ik iets wat ik graag wil, gaan we duurder uiteten of boeken een luxe hotel. Dat moet kunnen vind ik. Het niet heben van kinderen helpt ook en maakt je financieel een stuk sterker en flexibeler vind ik. Hoewel je naar mijn mening met kinderen ook prima kunt reizen en je financiele situatie er niet per se slechter hoeft uit te zien. Ach ja, iedereen moet gewoon doen waar hij of zij zich gelukkig bij voelt, maar het consuminderen kan zeker niemand kwaad!
Annelies
okt 14, 2016Wat een heerlijke post! Als “idealist tot in de kist” vind ik het verband dat jullie maken tussen leven en reizen (ipv luxe en reizen) heel boeiend! Alleen is het niet enkel luxe dat ons geld kost: Aldi en Lidl zijn oké, maar daarmee steun je ook een industrie die allesbehalve milieuvriendelijk is. Helaas is bio nog tamelijk duur en zijn huisvestigingsprijzen niet van de poes. Dus ook al doe je het zonder materiële hyperluxe, dan nog kan je reisbudget in het gedrang komen. Maar is dat erg? Nee, helemaal niet. Geluk komt uit onszelf. We kunnen altijd wel redenen vinden om te klagen als we willen klagen. En zo kunnen we ook altijd redenen vinden om gelukkig te zijn als we gelukkig willen zijn.
Wij als Westerling zijn zo verwend dat zelfs ons vermogen om te klagen een luxe op zich is 😉