Het was een vreemde eerste ontmoeting met de jonge staat Bosnië. Na een avontuurlijke en (quasi) zorgeloze trektocht door Montenegro, staken we per bus de grens over naar Bosnië. Het land dat in onze hoofden onlosmakelijk verbonden is met oorlog, geweld en andere misdaden.

Een militaire controle aan de grensovergang en om de haverklap stoere pantservoertuigen in het straatbeeld deden weinig om onze vooroordelen te laten varen. Sterker nog, wanneer we arriveerden in Foča, een grensstadje vlakbij Montenegro, sijpelde de grimmige sfeer door de zonovergoten lanen en met kogelgaten gevulde rijhuizen. Hier zouden in de recente geschiedenis een reeks verkrachtingskampen ondergebracht zijn.

Maar ondanks de bevreemdende sfeer en de lugubere gedachten, zetten we ferm door en zochten ons plaatsje geluk in Foča. Want we waren wel zeker dat we dit zouden vinden! Dat het uiteindelijk in de vorm van ‘a man named Lola’ en een heerlijk vers paddenstoelenontbijt zou komen, hadden we helemaal niet zien aankomen. 🙂

De Bosnische heuvels rond Foča

Lola is de trotse eigenaar van een kleine camping net buiten Foča. Als veteraan van de Bosnisch-Servische oorlog is hij na de gruweljaren geëmigreerd naar Seattle en werkt er nu als buschauffeur. Iedere zomer keert hij echter terug naar zijn geboorteplaats om te helpen op de camping, die nu in handen is van zijn zoon. Hij vist wat op de rivier Drina, verzorgt jonge katjes, praat met gasten van de camping en trekt van tijd tot tijd zijn geliefde heuvels in.

In en rond Foča is het Balkangebergte niet zo uitgesproken, maar vind je wel dicht beboste heuvels. Daar in die heuvels zocht Lola toevlucht tijdens de oorlog. Hij overnachtte er in hooischuren en leerde er leven van kruiden, paddenstoelen en andere natuurproducten. Nu zoekt hij af en toe nog eens zijn oude vrienden in de kleine, verscholen heuveldorpjes op.

Dat we samen met Lola de heuvels in mochten na een avondje kletsen rond het kampvuur, was dan meteen ook een aanbod dat we niet konden afslaan! Het zou één van de leukste en meest bijzondere dagen van ons verblijf in Bosnië worden.

Wroeten naar paddenstoelen in het mos

Met een gamel busje werden we naar boven in de heuvels gevoerd, waar we eerst nog even de drinkbussen vulden aan een kleine bron. Daarna was het meteen de steile, beboste heuveltoppen op. Eerst dichte begroeiing, maar stap voor stap opende het bladerdek zich en liet het bos volop de zon binnenstromen.

Onder deze bemoste eikenbomen gingen we op paddenstoelenjacht.

Onder deze bemoste eikenbomen gingen we op paddenstoelenjacht. Lola schoot van de ene boom naar de andere en ging meermaals op de knieën zitten om even in het mos te wroeten met zijn mes. Hij wenkte ons opgetogen en toonde ons zijn eerste vangst. Eerst was het nog een kleine, schattige gele paddenstoel, maar al gauw konden we grotere exemplaren in ons zakje stoppen.

Uren liepen we gebukt en geconcentreerd door het bos, de zoemende hitte enkel onderbroken door een korte ‘Here!’. Onze kreet voor een nieuwe vondst. Dan stormden we met ons drieën naar de aangegeven plek en stak Lola van wal over welke paddenstoel het was, hoe je deze kon onderscheiden van gelijkaardige, giftige paddenstoelen en hoe deze vondst je aanwijzingen kon geven voor nog meer paddenstoelen in de nabije omgeving.

Hopelijk vergeef je het ons dat we de meeste namen van paddenstoelen al vergeten zijn. We gingen zó op in het moment en verbaasden ons elke seconde dat we dit mochten meemaken, dat er achteraf een beetje een collectieve zinsverbijstering over ons neerdaalde. In onderstaande foto zie je een deel van onze vangst. Als je paddenstoelen herkent, mag je het ons zeker laten weten!

Een laatste vangst

Na twee uur in het bos wroeten en de zon in je nek voelen branden, was het meer dan tijd om terug wat verfrissing op te zoeken. De vangst was goed, maar ook niet uitzonderlijk, volgens Lola. We gingen er op z’n minst een stevig ontbijt mee kunnen maken de volgende dag. Dus daalden we weer af naar de bewoonde wereld.

Halverwege de afdaling stopte Lola plots en maande ons aan om hem te volgen. Het pad af en terug tussen de bomen. We hadden geen idee wat er gebeurde, was dit een avontuurlijke binnenweg, loerde er gevaar om de hoek of werd Lola opgeschrikt door iets anders?

Een honderdtal meter verder en lager zagen we wat Lola al langer zag: een reus van een paddenstoel. Met glimmende ogen en een hoorbare smak van de lippen sneed Lola de goed verstopte paddenstoel uit de grond. Geen idee hoé hij die paddenstoel van op zo’n afstand kon zien! Maar bij deze hadden we alsnog ons pronkstuk. 🙂

Een koninklijk ontbijt en een bitterzoet afscheid

Terug op de camping besloot Lola dat we nog een extra klusje konden doen om ons ontbijt voor de volgende ochtend te verdienen: de paddenstoelen kuisen! Zonder enig voorbeeld of richtlijn zette ik me aan het werk, terwijl Jeroen enkel maar geamuseerd foto’s nam. Lola kwam af en toe poolshoogte nemen en zag, gelukkig, dat het goed was.

Na een verkwikkende nachtrust was het tijd om in te pakken en ons naar de ontbijttafel te begeven. Lola was zoals gewoonlijk de vrolijkheid zelve en toonde ons hoe je het best de paddenstoelen bakt. Peper, zout en een stevige klont Bosnische boter. En met een beetje courgette, kaas en wat omelet heb je zo een koninklijk ontbijt geserveerd.

We genoten met volle teugen van het vullende ontbijt en hingen voor de laatste keer aan de lippen van deze speciale man, die eigenhandig een vreemd stadje omtoverde in een fantasieparadijs. Het was dan wel de oorlog die ons indirect samenbracht, maar het zullen de heerlijke paddenstoelen zijn die we delen in onze herinneringen.